KAMBİYO SENEDİNİN ZORUNLU UNSURLARI

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Günlük hayatta en sık kullanılan kambiyo senetleri bono ve çek olmakla beraber, bu yazımızda bono yani emre yazılı senedin geçerli olarak düzenlenebilmesi için gereken zorunlu unsurları değerlendireceğiz. Bono, Türk Ticaret Kanunda düzenlenmiş ve adi yazılı senetlere nazaran alacaklısının elini daha kuvvetli hale getirmesi hasebiyle kanun koyucu tarafından geçerliliği için bazı zorunlu şartlar öngörülmüştür. Bu şartları aşağıda detaylı bir biçimde ele alınmıştır.

KAYITSIZ VE KOŞULSUZ BELİRLİ BİR BEDELİ ÖDEME VAADİ

Senedin kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödeme vaadi içermesi gerekmektedir. Senedin herhangi bir olgu veyahut olayın gerçekleşmesi veya gerçekleşmemesi koşuluna bağlanması senedin bono vasfını yitirmesine sebep olmaktadır. Bir koşul öngörülmesi durumunda senet bir bono olarak değil adi yazılı senet olarak değerlendirilecektir. İlgili senedin icra takibine konu olması amaçlandığında Kambiyo Senetlerine Mahsus İcra Yolu ile takip değil ancak Genel Haciz Yolu İle Takip yoluna başvurmak mümkün olacaktır. Bonoda, paradan farklı bir şeyin bedel olarak öngörülmesi de mümkün değildir. 

BONA VEYA EMRE MUHARRER SENET İBARESİNİN BULUNMASI

Senette bono veya emre yazılı senet ibaresinin yer alması zorunluluk teşkil etmektedir. Eğer senet başka bir dilde düzenlenmiş ise düzenlendiği dilde aynı anlama gelen kelimelerden biri yer almak zorundadır. Senette bu ibareler yer almıyorsa fakat diğer zorunlu unsurlar mevcut ise bu senedin bir bono olarak değil Emre Yazılı Ödeme Vaadi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

SENETTE ÖDEME YERİ

Senette ödeme yeri belirtilmesi zorunlu unsurlardan biridir. Fakat ödeme yerinin senet metninde belirtilmemesi doğrudan doğruya bir geçersizlik sebebi teşkil etmemektedir. Açıkça ödeme yeri senet metninde belirtilmemiş ise düzenleme yeri senedin ödeme yeri olarak kabul edilir.

SENEDİN VADESİ

Senedin Kambiyo Senedi olduğundan söz edebilmek için senette geçerli bir vade tarihinin yer alması zorunlu bir unsurdur. Bono da belirlenebilecek dört adet vade şekli bulunmaktadır.

– Tarihi Belli Vadeli    

– Görüldüğünde Vadeli

– Görüldüğünden Belirli Süre Sonra Vadeli

– Düzenlendiğinden Belirli Bir Süre Sonra Vadeli

Yukarıda belirttiğimiz şekilde senetlerin vadeli olabilmesi için senet metninde vade şeklinin yazılmış olması gerekmektedir. Senet metninde vade tarihi öngörülmemiş ise ilgili senet görüldüğünde ödenecek Vadeli Senet olarak kabul edilmektedir.

SENETTE LEHTARIN BELİRTİLMESİ

Lehtar, senet metninde belirtilen gerçek veya tüzel kişi alacaklıyı ifade etmektedir. Bonoların yalnızca ciro ile devri mümkün olduğundan lehtarın belirtilmiş olması zorunluluk arz etmektedir. Bu sebep ile bonaların, hamiline (senedi elinde bulunduran kişiye) ödenmesi şeklinde düzenlenmesi mümkün değildir.

SENETTE DÜZENLEME YERİ VE TARİHİ

Senette düzenleme yeri zorunlu unsurlardan biridir. Senette düzenleme yeri belirtilmemiş ise düzenleyenin adı ve soyadının yanında belirtilen yer düzenleme yeri olarak kabul edilir. Düzenleyenin adı ve soyadının yanındaki yerde bir yer belirtilmemiş ise geçerli bir bonodan söz etmek mümkün olmayacaktır. Bononun düzenlenme tarihi de esaslı bir şekil şartıdır. Bu şartın olmaması halinde senet bono niteliği taşımayacak ancak söz konusu senet adi senet sayılacaktır. 

DÜZENLEYENİN İMZASI

Senette bulunması gereken en önemli husus keşidecinin el yazsısı ile attığı imzasıdır. Bono düzenlenirken imza yerine parmak basmak kabul edilmemektedir. Senedin geçerlilik arz edebilmesi için imza var ise keşidecinin adı ve soyadının senet metninde yer almaması senedin geçerliliği hususunda herhangi bir engel teşkil etmeyecektir.

ZORUNLU ŞARTLARIN BULUNMAMASI

Yukarıda detaylı şekilde belirterek ele aldığımız kanun tarafından zorunlu kılınan unsurların senet düzenlendiği anda değil, tedavüle girdiği anda mevcut olması gerekmektedir. Boş senede imza atılması ve senedin diğer unsurlarının lehtar (alacaklı) tarafından sonradan doldurulması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu durumda senedin borçlu tarafından el yazısı ile imzalanmış olması halinde, diğer unsurların borçlunun el yazısı ile olmasına gerek olmadığı ve zorunlu unsurların senet tedavüle çıkmadan evvel tamamlanmış olması gerektiği Yargıtay tarafından kabul edilmekte ve uygulamada da herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.