MEDUSA’NIN HİKAYESİ

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Mitolojik bir efsaneye konu olan Medusa’nın hikayesini daha önce duyanınız vardır sanırım. Hatta izlediğiniz herhangi bir filmde yan rolde bulunan kötü kadın, saçları yılanlardan oluşan, gözlerine baktığı canlıları taşa çeviren biridir Medusa. Sanırım az bir şey anımsamaya başladınız.

 Bu yazımda Medusa’nın hikayesini ele almamın en temel sebebi ise tarihteki bazı gerçeklerin çarpıtılarak yanlış bir algı oluşturulmasıdır. Onun gerçek hikayesi çok daha hüzünlü ve haksızlıklar ile dolu bir geçmişe dayanıyor. O zaman gelin hep beraber Medusa’nın asıl hikâyesinin başlangıcına bir dönüş yapalım.

Medusa’nın hüzünlü olayı hakkındaki bilgilerin en eski kayıtlarına Hesiod’un Theogany’sinde bulunmaktadır. Medusa’nın ölümü Perseus’un ellerinden olduğu bilgileri mevcut olsa da başka bilgilere rastlanmıyor. Medusa ve Perseus hakkındaki bilgilere daha çok Ovid’in Metamorphoses adlı eserinde vardır.  

Ovid’e göre Medusa,  Yunan mitolojisindeki Keto ve Phorkosun kızıdır. Üç kız kardeş olan Euryale ve Stheno arasında sadece Medusa ölümlüdür. Medusa evlenmemiş ve güzelliği bütün tanrıçalar tarafından kıskanılan bir genç kadındır. Kendini tanrılara adamış olan Medusa,  Athena’nın tapınağında yaşam sürmektedir.

Medusa’nın güzelliğine kapılan denizler tanrısı Poseidon, Medusa’nın güzelliğine aşık olmuştur. Bir ölümlüye aşık olmanın utancını gizlemek için ise her şeyi yapmıştır. Fakat bu durum daha fazla devam etmedi ve Poseidon Medusa ’ya karşı duygularını dizginleyemedi. Ve bir gün karısı olan Athena’nın tapınağında Medusa’ya tecavüz etti.

 Bunu duyan Athena,  kıskançlığın verdiği öfkeyle Medusa’yı lanetleyerek cezalandırdı. Bir zamanlar bütün kadınların güzelliğine imrenerek baktığı kadının güzelliğini çalarak sivri dişli, saçları canlı yılanlarla dolu Gorgon adı verilen yeraltı canavarına çevirdi.  Gözlerin üzerinden hiç eksilmediği güzelliğine, artık kimse bakamıyordu. Athena intikamının ateşini hiç söndürmedi ve Poseidon’nun çocuklarını taşıdığını öğrendiği Medusa’yı öldürmek için Perseus ile anlaştı. 

Perseus, Zeus ve diğer tanrılardan yardım alarak kuşandı. Hermes’den aldığı çift kanatlı sandalet, sessizce ilerlemesini sağlayacaktı. Hades’den görünmezlik başlığı, Hephaestus’dan keskin bir kılıç, ve son olarak Athena’dan yansıtan bronz kalkan aldı. Bu da onun Medusa ile göz göze gelmeden öldürebilmesini sağlayacaktı.  Bunların haricinde Gri Cadılardan çaldığı tek göz, Hesperidler ülkesinde akşam perilerinden sırt çantası (kibisis) almıştır. Bunlar eşliğinde Perseus, Medusa’yı mağarasında buldu ve uykusunda iken başını gövdesinden ayırmıştır. O sırada Medusa’nın gövdesinden ve boynundan Poseidon’nun çocukları olan Pegasus (kanatlı bir at) ve Chrysar dışarı fırlar. Perseus, beraberinde Medusa’nın başını da götürür. Medusa’nın başından akan kandamlaları, Libya çöllerinde zehirli yılanlara dönüşür. Bundandır ki efsaneye göre şimdilerde Libya çölleri zehirli yılanlarla doludur.

Perseus Medusa’nın başını kullanarak daha birçok eylem gerçekleştirmiştir. Atlas’ı taşa çevirerek Atlas dağlarının oluşumuna sebep olmuş. Andromeda’yı ölümden kurtarmış,  Kral Polydektes’i ise taşa çevirmiştir.  Ve son olarak artık Medusa’nın başını Athena’ya teslim etmiştir.  

Athena Medusa’nın iki damla kanını Kral Erichthonius’a hediye eder. Bu iki damla kandan biri zehirdir diğeri ise panzehirdir. Ve bu kan bütün hastalıklara şifa olmaktadır. Athena Medusa’nın başını kalkanına koruyucu güç yaptırmıştır. Atina’da yaşanan bu olay, felsefe çağının başlamakta olduğunu ifade ediyor.

Yaşanan felsefe çağında bazı özgürlükler solmuş, kadın da kendi duruşları hakkında farkındalıkları olmuştur. Medusa’nın bu olayı cinsiyet sorununa karşı bir başkaldırı olarak kabul edilir ve sosyal bir ideoloji haline gelir. Yılan simgesi şimdilerde sağlıkta bir simge olmak ile beraber eski zamanlardan kalma kavramı, Medusa’nın saçları yılan motifinde olduğu için erkek egemen zihniyeti temsil etmiştir.

 Cinsel mağduriyetlerinin hayatın her alanında hesabını soran, eşit haklara sahip olabilmek için savaşan kadınlar tepki göstermiştir. Medusa’nın olayı sosyal bir sorunun da farkına varıldığı ve bunun mücadelesinde temsil efsane olduğu bilinmektedir.

Medusa’nın resim ve kabartmaları, Antik dönemde yapıları ve özel yerleri kötülüklerden korumak için kullanılmıştır. Ve hala belli bazı yerlerde bulunmaktadır.

Günümüzde Didim’deki Apollo tapınağında ve İstanbul’da Yerebatan sarnıcında Medusa figürleri bulunuyor.

Yerebatan Sarnıcı’ndaki bu başların hangi yapılardan alındığı bilinmemekle beraber Genç Roma Çağı’na ait olduğu, antik yapılardan sökülerek getirildiği ve sarnıcın inşaatında salt sütun kaidesi olarak biri ters biri yan şeklinde dahil edilmiştir. Medusa başı eski Bizans’ta kılıç kabzalarında da aynı şekilde bir ters bir yan şeklinde işlenmiştir. Bu motiflerin kullanılış amacı ise kötülüklerden koruyacağına dair olan inançtır.  Görüldüğü üzere haksızlıklarla dolu yaşamı olan Medusa efsanesi ölümünden sonra birçok alanda simge haline gelecek kadar da güçlü bir karakter olmuştur.